Toespraak Hans Luyten bij 20 jaar La Cordelle
Goede mensen hier aanwezig!
‘De Nieuwe Linie’ was in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw een wat obstinaat, weerbarstig weekblad dat met name aan politieke en kerkelijke misstanden met enige graagte en heel helder aandacht besteedde. Maar de motor van dat blad, Gerard van den Boomen, vorige maand - 99 jaar oud - overleden, had ook een heel fijne neus voor veelbelovende auteurs die zich bewogen op terreinen als bezinning, filosofie en psychologie. In 1980 bracht hij mij in contact met Hein Stufkens, een jongeman amper 33 jaar oud, die het gelijk van de oude meester aantoonde. Hein had voor ‘De Nieuwe Linie’ samen met Jan van den Bout een reeks artikelen geschreven over ‘Verliezen verwerken’ en Gerard vond dat die artikelen in boekvorm dienden te worden uitgegeven. Het was niet de eerste keer dat hij uitgeverij DABAR-LUYTEN in alle vriendschap zo’n ‘opdracht’ gaf. En dus kwamen Hein en ik in het voorjaar 1980 in Amsterdam voor de eerste keer bij elkaar, in café Scheltema. Wat we in ons verdere leven nog vele, vele malen herhaalden, de cafe’s bedoel ik dan. Het was, zoals je dat kunt noemen, liefde op het eerste gezicht.
Niet veel later, op 8 mei 1981, kwam het groepje DABAR naar Beusichem om er Hein zijn eerste dichtbundel aan te bieden: DE VOGEL ZINGT IN ZIJN KOOI, een titel die zich, zeer herkenbaar, snel in ons vastzette. Op die zonnige middag ontmoetten Catharina Visser, Renée Rietveld en ik (DABAR dus) ook Brigitte, toen nog Geerlings, een vrolijk maar wat verlegen meisje met een heldere blik. Het was het begin van een vriendschap die het vijftal op veel plekken in binnen- en buitenland alle kans gaf om uit te laten groeien. En het werd, in mijn beleving, één van die betrekkelijk zeldzame vriendschappen die niet werden verstoord door afgunst, rivaliteit, eigen belang, maar waar vooral respect voor ieders eigenheid, toewijding en beschikbaarheid een grote rol speelden en spelen. Wij voelden ons in tal van opzichten verwant en er verscheen van Hein in de loop der jaren bij de uitgeverij een groot aantal boeken, later ook enkele waardevolle uitgaven van Brigitte, waarvan de verschijning steeds feestelijk werd gevierd. Vanuit het Belgische Izegem, waar de gedachte aan ‘La Cordelle’ ontstond en groeide, trokken Brigitte en Hein naar Cadzand waar het bezinningscentrum ‘La Cordelle’ in 2001 definitief vorm kreeg. Natuurlijk weet u allemaal waar die naam vandaan komt.
Dit alles, en het vele niet genoemde, herinneren wij ons vandaag als ‘La Cordelle’ twintig jaar bestaat en de vriendschap tussen de mensen van ‘La Cordelle’ en DABAR veertig jaren telt. Het is een periode waarin we aan en met elkaar veel vreugde beleefden, maar waar het verdriet vaak niet ver weg was. De dood van Catharina en Renée, mijn twee makkers van DABAR bijvoorbeeld, en heel dierbare vrienden van ‘La Cordelle’ die in de afgelopen jaren het leven verlieten. En het verdriet zet zich voort … nu lieve, lieve Brigitte wel en niet bij ons is. We hebben elkaar die veertig jaar proberen te dragen, vast te houden, wat we zullen blijven doen tot het moment dat ‘La Cordelle’ en DABAR geschiedenis zijn.
Het is buitengewoon dat ‘La Cordelle’ zich juist in de huidige, toch bijzondere situatie, mag verheugen in een groot aantal toegewijde vriendinnen en vrienden die het mogelijk maken dat de activiteiten, al is het meer bescheiden, kunnen doorgaan. En die ervoor zorgen dat Hein af en toe wat adem krijgt. Maar dat hoeft niet te verrassen: de wijze waarop Hein en Brigitte hun vriendschap naar velen uitdroegen en dragen roept haast deze vanzelfsprekende reactie op. Het samenzijn hier, in dit fraaie kerkje, toont dat zonder terughouding.
‘La Cordelle’ was voor velen een ijkpunt en dat zal het ondanks alles blijven. Ik wil dankbaarheid uitspreken voor Hein en Brigitte en de velen om hen heen die het mogelijk maken dat ‘La Cordelle’ blijft leven, ook nu. Ik ben er zeker van dat Renée en Catharina zich hierbij zonder aarzeling aansluiten, waar ze ook mogen zijn. Laten we vandaag vieren, want daar is alle reden voor. En ja, vieren kan ook bij verdriet - hoewel het dan wat anders voelt, omdat het ook schrijnt.
Vandaag houden wij een traditie in stand. Boeken schrijven en boeken maken zijn èn voor Hein èn voor mij, als nog enige lid van DABAR, levensadem. Met een zekere regelmaat ontstaan zij, vanuit een haast perfecte en liefdevolle samenwerking. Dus ook nu, als ik Hein het nieuwe, ook een klein beetje oude, DE MONNIK IN JOU mag aanreiken.
Dank Brigitte, dank Hein, dank jullie allemaal - voor dit verrukkelijke en tegelijk beetje droevige samenzijn. Laat er vreugde in ons zijn, laten we elkaar symbolisch omhelzen.
Hans Luyten, Cadzand, 18 september 2021
Lees ook de toespraak van Hein Stufkens
