Columns van Hein Stufkens 2017
Zeventig
Het was een hartverwarmend samenzijn op vrijdag de dertiende oktober, daar in de abdijkerk van Heeswijk. En daarna in de prachtige boekwinkel van de abdij. Veel mensen uit alle windstreken en uit alle periodes uit mijn leven...allemaal gekomen om mijn zeventigste verjaardag mee te vieren en de presentatie van mijn nieuwe gedichtenbundel Geef het licht eens door. De stichting Vrienden van La Cordelle liet speciaal kaarsen maken met die tekst, waarvan de opbrengst voor het steunfonds voor cursisten is. En niet alleen de bundels maar ook die kaarsen vonden en vinden inmiddels hun weg naar tal van huizen in Nederland en België. Het interview door Annemiek Schrijver gaf me de gelegenheid om iets te vertellen over mijn verleden als jongetje van elf, twaalf jaar, op het internaat van de Norbertijnen. Over al die uren die ik in wolken van wierook destijds in diezelfde kerk doorbracht, over knagend heimwee en de troost van de poëzie. Het bezielde optreden van Lenny Kuhr met haar topgitaristen raakte het hart van velen. En de uitgever had niet alleen gezorgd voor een prachtig verzorgde gedichtenbundel maar ook voor heerlijke hapjes en drankjes.
Maar nu het stof van het feest is neergedaald zie ik levensgroot de vraag opdoemen: hoe nu verder met die 7? Nooit eerder, niet bij 50, ook niet bij 60, overviel mij zo sterk het besef van de eindigheid van het leven. Natuurlijk is de onverbiddellijke wet van de vergankelijkheid van alles me al vele jaren vertrouwd, zowel uit de spirituele literatuur van Oost en West als uit de feiten die met het stijgen der jaren op je pad komen: het verlies van dierbaren, zovelen die zo dichtbij waren en nog veel meer reisgenoten van wat verder weg. En natuurlijk weet ik van de mystici dat je moet sterven voordat je doodgaat of zelfs dat geboorte en dood illusies zijn. No death, no fear, zegt Thich Nhat Hanh. Maar toch...
Een oude monnik zei ooit tegen mij: op mijn leeftijd moet een mens vooruit durven kijken. Dat is de uitdaging waar ik me nu ook voor gesteld zie. De laatste fase van dit leven is ingegaan. Tussen nu en de tachtig, laat staan de negentig, zal ik onvermijdelijk aan kracht inboeten en geconfronteerd worden met toenemende lichamelijke ongemakken. Als ik tenminste zoveel jaren nog krijg...
Het lijkt mij de kunst om dat alles te beseffen, en er tegelijk niet door ontmoedigd te worden. Om waardig en zinvol tot voltooiing te komen moet men, denk ik, in de laatste levensfase meer dan ooit de kunst beoefenen van de dankbaarheid voor elke dag, elk uur, dat ons geschonken wordt. En in dat uur ten volle leven, in liefde en met aandacht voor binnen- en buitenwereld. De toekomst is er niet. Het verleden evenmin. Er is alleen dit moment waarin ik me gedragen mag weten door en geborgen in een Mysterie dat ons korte leven verre overstijgt. Voor mij heeft dat vanouds de naam God. Maar in wezen is het naamloos, beeldloos ook. Het Zijn zelf. De komende jaren mag ik hopelijk groeien in Godsvertrouwen en me overgeven aan wat dan ook dat op mijn weg zal komen.
Laten we elkaar op onze weg blijven omringen met de warmte en aandacht die zo zinderend aanwezig waren toen we elkaar ontmoetten op die pleisterplaats in Heeswijk, vrijdag de dertiende oktober. Laten we het licht blijven doorgeven, ook als de avond valt.
Hein, Cadzand, 23 oktober 2017
‘Dat heb je gedroomd’
Onder deze titel verscheen deze week bij uitgeverij Edicola de uitgebreide remake van mijn uitverkochte boek ‘Spiritualiteit werkt in dromen’. Ik heb de tekst geactualiseerd, er een hoofdstuk met voorbeeldsessies aan toegevoegd en ook een hoofdstuk over Jung. En een inleiding, over een vrouw wier haar in één klap wit werd. Althans in haar droom. Die inleiding vind je hieronder!
‘Mijn haar werd in één klap wit. Dat droomde ik vannacht. En jij bent toch een droomuitlegger… Wat betekent deze droom?’
Zo werd ik onlangs door een vrouw uit ons dorp aangesproken, toen we samen stonden te wachten in de rij voor de kassa van de supermarkt.
Ik voelde me een beetje overvallen en reageerde met een klassieke wedervraag
‘Wat denk je er zelf van?’
‘Ik word binnenkort voor het eerst grootmoeder,’ zei ze.
‘Gisteren heeft mijn dochter me gevraagd of ik oppas-oma wil worden. Dan kunnen zij en haar man allebei fulltime blijven werken, en hoeft ’t kind niet naar een vreemde. Ik heb toen gezegd dat ik daar helemaal nog niet aan toe ben. Ik sta nog midden in het leven, heb zelf een drukke en leuke baan. Moet ik nu ineens stoppen met werken om te gaan babysitten? Maar ik voel me ook een beetje schuldig. Misschien moet ik tot me door laten dringen dat ik ouder wordt en een stapje terug moet doen in het maatschappelijk leven.’
‘Als ik je zo hoor, lijkt me dat geen goed idee,’ zei ik. ‘Als je nog zoveel plezier in je werk hebt en geen zin hebt om dat los te laten en te gaan babysitten, dan denk ik niet dat iemand er gelukkiger van wordt als je dat toch gaat doen.’
‘Dus jij vindt dat ik me daar niet schuldig over hoef te voelen?’
‘Nee, maar ik denk wel dat je er misschien moeite mee hebt om onder ogen te zien dat je grootmoeder wordt en daarmee een nieuwe levensfase in gaat. Datgene wat je zelf niet wil zien, dat wordt je ’s nachts gratis opgediend door je onbewuste. In dit geval in het confronterende beeld van je haar dat ineens van gitzwart in volledig wit verandert!’
Dit is een mooi voorbeeld van hoe het onbewuste ons helpt door middel van onze dromen.
We dromen allemaal over leeftijd. Soms zijn we in een droom jonger dan we feitelijk zijn, soms ouder. En we dromen niet alleen over leeftijd, we dágdromen er nog veel meer over: toen ik jong was…als ik later groot ben…als ik straks gepensioneerd ben… .
Het onbewuste helpt ons om mee te bewegen met de verschillende levensfasen die we doormaken: om te verwerken en te accepteren wat we achter de rug hebben, meer inzicht te krijgen in onze huidige situatie, en aan te kijken wat voor ons ligt.
Maar dit mini-droomconsult in de supermarkt is verder een heel slecht voorbeeld, en daarom is er ook alle reden om het aan het begin van dit boek op te nemen. Het is namelijk een slecht voorbeeld van hoe om te gaan met iemand die je een droom vertelt. In deze context telde dat natuurlijk niet zo zwaar, maar tip één bij het werken met dromen is dat je die als luisteraar/droomwerker niet onmiddellijk een duiding geeft, niet bij voorbaat voor de ander invult wat de droom te zeggen heeft. De dromer zelf is degene die het beste weet wat een droom voor hem of haar betekent. En dit boek gaat over de kunst om dat met veel geduld op het spoor te komen, of het nu over je eigen of andermans dromen gaat.
Hein, Cadzand, 23 juni 2017